Tsina nag-aambag ng $1 Trilyon sa higit 100 bansa sa buong mundo
Sa katatapos na “Two Sessions” sa Tsina, muling pinagtibay ng mga mambabatas ang kanilang pangako na palakasin ang lokal na konsumo, palawakin ang kalakalan, at itaguyod ang Belt and Road Initiative (BRI). Inaasahang magdudulot ito ng positibong epekto sa ekonomiya ng rehiyon, lalo na sa mga sektor ng imprastruktura, pagmamanupaktura, at renewable energy na maaaring mapakinabangan ng Pilipinas.
Ayon sa mga ekonomista, ang pinalakas na bilateral na relasyon at pagtaas ng pamumuhunan ng Tsina ay makatutulong sa pagbangon ng Pilipinas matapos ang pandemya. Ang pagtutok ng Tsina sa teknolohikal na inobasyon at berdeng kaunlaran ay nagbibigay rin ng karagdagang oportunidad para sa kooperasyon sa mga umuusbong na industriya.
Ayon kay Asian Century Philippines Strategic Studies Institute (ACPSSI) President na si Herman “Ka Mentong” Tiu Laurel sa isang kamakailang forum ay patuloy na lumalawak ang impluwensyang pang-ekonomiya ng China, na may higit $1 trilyong pamumuhunan sa mahigit 100 bansa, binigyang-diin ng ang papel ng China sa pandaigdigang kaunlaran sa pamamagitan ng mga inisyatiba tulad ng Belt and Road Initiative (BRI).
Dagdag pa ni Laurel, bumubuo umano ang China ng 21.7% ng pandaigdigang paglago ng ekonomiya, na nalalampasan ang Estados Unidos na may 11.6% lamang. Tumaas ng 5.1% taon-taon ang disposable income per capita ng China noong 2024, na higit pang nagpapatibay sa posisyon nito bilang pinakamalaking ekonomiya sa mundo.
Binatikos ni Laurel ang kasalukuyang administrasyon, na inakusahan niyang mas pinapaboran ang interes ng Estados Unidos, na naging dahilan ng pagtigil ng mga naturang proyekto. Ang pagkaantala ng mga proyektong pang-imprastruktura na sinusuportahan ng China sa Pilipinas, kabilang ang Luzon Economic Corridor at Bicol Railway Project, na nananatiling nakaamba. Babala niya, maaaring mawalan ang bansa ng bilyong dolyar na kita sa pag-export at libu-libong trabaho kung magpapatuloy ang mga kanselasyon.
Inakusahan ni Laurel ang kasalukuyang administrasyon ng pagtataksil sa sambayanang Pilipino at pakikipagsabwatan sa tinatawag niyang “U.S. Deep State,” na malinaw na paglabag sa soberanya ng Pilipinas dahil sa pag-aresto kay dating Pangulong Rodrigo Roa Duterte, na umano’y ilegal na pagdukot at dinala sa The Hague, Netherlands.
Pinabulaanan din nina Laurel at Osmena ang mga ulat na nagsasabing humingi ng political asylum si Duterte sa Tsina, at iginiit na maling impormasyon ang mga ito. Ayon sa mga kalahok sa forum, matindi ang naging reaksyon ng publiko, partikular sa Visayas kung saan nananatiling mataas ang suporta kay Duterte.
Ayon kay Rico Osmena mula Cebu, ramdam ng rehiyon ang kawalan ng mga pamumuhunang galing sa China nitong nakalipas na dalawang taon. Bagamat patuloy na malaki ang kontribusyon ng China sa pandaigdigang kalakalan, wala umanong malaking Chinese investment na naitala sa Cebu kamakailan.
Sa kabila ng malakas na ugnayang pangkalakalan ng Cebu at Tsina, ipinahayag ni Rico Osmena, isang participant mula sa Cebu, ang kanyang pagkadismaya sa kawalan ng mga bagong proyektong pang-imprastruktura sa nakalipas na dalawang taon na sana’y nakapagbigay ng libu-libong trabaho.
Ikinumpara rin ng mga tagapagsalita ang pag-unlad ng Pilipinas sa mga karatig-bansa tulad ng Malaysia at Thailand, na mas mabilis umanong umusad sa larangan ng ekonomiya. Ipinahayag ng isang kalahok mula sa Iloilo na si Celso ang kanyang pagkadismaya sa mabagal na pag-unlad ng bansa at mga nasayang na oportunidad sa mga dayuhang pamumuhunan.
Binanggit din ni Laurel ang patuloy na pagsisikap ng Tsina na suportahan ang pandaigdigang ekonomiya sa kabila ng mga hamon, pati na rin ang liderato nito sa pandaigdigang diplomasya.
Samantala, iginiit ni ACPSSI Vice President Ado Paglinawan ang papel ng China bilang isang puwersang nagpapalakas ng pandaigdigang ekonomiya. Sa mga kamakailang Langhui Sessions sa Beijing, muling pinagtibay ng China ang pangako nito sa paglago ng ekonomiya, pagpapaunlad ng imprastruktura, at internasyonal na kooperasyon.
Sa pamamagitan ng Belt and Road Initiative (BRI), na nag-uugnay ngayon sa 149 na bansa na may kabuuang $1.175 trilyong pamumuhunan, patuloy na pinapalakas ng China ang mga ugnayang pang-ekonomiya nito, partikular sa mga bansang nasa Global South.
Nanawagan ang mga kalahok sa forum, kabilang si Austin Ong ng Philippines-China Friendship Society, para sa mas matibay na ugnayan sa China upang mapalakas ang kalakalan, turismo, at pangkalahatang pag-unlad ng ekonomiya. Binigyang-diin ni Ong ang tagumpay ng Malaysia at Thailand sa pag-akit ng mga turistang Tsino at mga dayuhang pamumuhunan, na aniya’y dapat ding pagtuunan ng pansin ng Pilipinas.
“Ang turismo ay isang economic multiplier na direktang nagpapalakas ng ekonomiya. Sa laki ng outbound tourism market ng China, kailangang bumuo ang Pilipinas ng mga patakarang magpapalakas ng pagbisita ng mga turistang Tsino,” ani Ong.
Sinabi ni Ong na ,alaki ang potensyal ng Pilipinas na makinabang mula sa kasalukuyang ekonomiyang pagbabago ng Tsina, partikular sa mga larangan ng entrepreneurship, teknolohiya, at turismo, ayon sa isang kilalang tagapagtaguyod ng relasyong Filipino-Chinese lalo na sa mga oportunidad na lumitaw matapos ang katatapos lamang na Two Sessions ng Tsina.
Aniya, bagamat may patuloy na alitan sa mga usaping maritime, hinikayat ni Ong ang mga Pilipino na magtuon ng pansin sa mga posibilidad ng kooperasyong pang-ekonomiya. “Ang usaping maritime ay pansamantala lamang, ngunit ang ating heograpikal na lapit sa Tsina ay permanente. Dapat tayong matuto mula sa pag-unlad ng Tsina at itaguyod ang mga negosyong Pilipino at talento sa pandaigdigang merkado.”
Binanggit din niya na maaaring matuto ang Pilipinas mula sa pangmatagalang pagpaplano ng ekonomiya ng Tsina, na karaniwang may malinaw na layunin upang mapabuti ang kalidad ng buhay ng kanilang mamamayan. “Ang Tsina ay nagpaplano ng mga dekada paabante, na may mga layunin na sumasaklaw ng 50 hanggang 100 taon. Ang ganitong pananaw ay isang bagay na maaaring tularan ng Pilipinas,” dagdag niya.
Sa kasalukuyan, inuuna ng Tsina ang mataas na kalidad at napapanatiling pag-unlad sa pamamagitan ng advanced manufacturing, artificial intelligence (AI), at digital entrepreneurship. Ayon kay Ong, nagbibigay ito ng napakalawak na oportunidad para sa mga Pilipinong propesyonal at negosyante.
Ipinunto rin niya na patuloy na kumikita ang malalaking kumpanyang Amerikano mula sa kanilang mga pakikipag-ugnayan sa Tsina. Sa pagtukoy sa isang pahayag ni Apple CEO Tim Cook, binigyang-diin ni Ong na ang Tsina ay hindi na lamang isang malaking consumer market kundi isa na ring tagapaglaan ng de-kalidad na mga produkto at serbisyo.
Dahil sa mabilis na paglago ng teknolohiya, umuusbong ang mga industriya gaya ng app development, AI, at e-commerce, na nag-aalok ng maraming oportunidad para sa mga Pilipinong innovator at creative professionals. Tinukoy rin ni Ong ang pandaigdigang tagumpay ng mga Chinese-developed applications tulad ng TikTok at CapCut, na nangunguna sa digital content creation.
Binigyang-diin ang kahalagahan ni Ong na i-maximize ng mga pagkakataon sa gitna ng lumalawak na ekonomiya ng Tsina. “Malaki ang pagkilala sa talento ng mga Pilipino sa mga platform na ito na ngayon ay nagtatakda ng mga global trends.”
Nanawagan sila para sa muling pagpapalakas ng diplomatikong ugnayan at mas pinatibay na kooperasyon sa China upang maisulong ang mga proyektong pang-imprastruktura at mapalago ang ekonomiya ng Pilipinas.#
