NAGSAGAWA ang Asia-Pacific Association of Agricultural Research Institutions (APAARI) ng Pest Risk Assessment para sa pangangalakal ng binhi nitong ika-18 ng Oktubre na dinaluhan ng mga kinatawan na kasapi sa National Plant Protection Organizations (NPPOs) mula sa bansaang Bangladesh, Cambodia, Lao People’s Democratic Republic, Nepal, Philippines, Thailand, at Vietnam.
Ang pangunahing layunin ng kaganapang ito ay upang bungkalin ang mga masalimuot ng pagsasagawa ng mga pagsusuri sa panganib ng peste para sa cross-border na paggalaw ng mga binhi sa mga bansang ito. Mahalagang bahagi ito ng mas malawak na pagsisikap na pahusayin ang kakayahan sa malinis, ligtas sa anumang mikrobyo at pagkontrol sa mga sakit ng halaman lalo na sa mga pananim na pang-agrikultura o phytosanitary (SPS) upang mapaunlad ang rehiyonal na kalakalan ng binhi sa Asya.
Sa ibinigay na pambungad na mensahe ni Dr. Ravi Khetarpal, Executive Director ng Asia-Pacific Association of Agricultural Research Institutions (APAARI) ay binigyang diin nya ang kahalagahan ng pagsasagawa ng pest risk analysis para sa mga buto dahil pinahuhusay nito ang mapagkukunan habang sabay na pinipigilan ang mga hindi gustong peste na makapasok sa anumang bansa.
Director of the Bureau of Plant Industry
Vice Chairman/Executive Director – National Seed Industry Council
Ang mga natatanging kinakailangan sa pag-import ng binhi ng bawat bansa ay dapat isaalang-alang sa panahon ng paggawa ng binhi at bago i-export, halimbawa, partikular na pagsubok sa phytosanitary, deklarasyon, at pagpaparehistro sa bansang nag-aangkat. Ang pagtiyak ng ganap na pagsunod sa mga kinakailangang ito ay kadalasang isang isyu, lalo na’t ang anumang karagdagang nauugnay na mga gastos ay kailangang sagutin ng mga kumpanya ng binhi, na maaaring magpahina sa karagdagang pamumuhunan sa sektor.
“Tinalakay ng workshop na ito ang mga pangunahing aspeto ng pagbuo ng listahan ng mga peste na dala ng binhi na makakatulong sa pagsasagawa ng pagtatasa ng panganib sa peste para sa paggalaw ng binhi sa mga bansa. Ang pagkakaroon ng listahan ng mga peste na partikular para sa mga buto ay aalisin ang pangangailangan para sa pagsubok ng ilang mga pathogens na hindi naipapasa sa pamamagitan ng binhi at sa gayon ay nakakatipid ng mga mapagkukunan at oras para sa mga NPPO at sektor ng binhi,” sinabi ni Dr. Shivendra Bajaj, Project Manager paraa sa APAARI.
Ang proyekto na inilunsad noong Nobyembre 2022 ay naglalayong bumuo ng isang listahan ng mga peste na partikular para sa mga buto upang gawing simple ang paggalaw ng binhi. Ang International Seed Federation (ISF) na kumakatawan sa pandaigdigang sektor ng binhi ay nakagawa na ng listahan ng mga peste para sa mga buto ng 14 na pananim na gulay na magsisilbing sanggunian para sa pagbuo ng isang listahan ng peste ng binhi para sa mga kalahok na bansa ng nangungunang limang mga buto ng pananim ng gulay.
Binigyang-diin ni Dr. Mary Ann P. Sayoc, Presidente ng Philippines Seed Industry Association na ang workshop na isinagawa ay nakatuon sa kahalagahan ng magandang pagtutulungan ng regulators at seed sector sa paghahanap ng tamang balanse sa pagitan ng pagpapadali sa pandaiagdigang kalakalan ng binhi at pagprotekta sa mga hangganan ng bansa laban sa mga peste at sakit. Ang seguridad sa pagkain ay nakasalalay sa madaling pagkuha ng mga magsasaka ng malusog na kalidad ng mga binhi sa tamang oras at sa tamang lugar. Palalakasin din ng proyekto ang kakayahan ng mga bansa na magtulungan, bumuo ng pampublikong-pribadong tiwala at mga pakikipagsosyo na kinakailangan para sa paggawa ng mataas na kalidad na mga binhi na naa-access ng lahat at pagpapahusay ng seguridad sa pagkain sa rehiyon.
“Ang mga naturang workshop ay napaka-kaalaman at ang mga tauhan ng quarantine ay magagamit ang kanilang mga nakalap na kaalaman upang maisagawa ang pagsusuri sa panganib ng peste para sa binhi upang mapalakas ang kalakalan ng binhi at mag-ambag sa seguridad ng pagkain,” ayon kay Dr. Mafizul Islam, ang NPPO mula sa Bangladesh.
Ang Asia Pacific Association of Agricultural Research Institutions (APAARI) ay ang kasosyo sa pagpapatupad ng STDF. Ang Asia and Pacific Seed Alliance (APSA), ang International Seed Federation (ISF), CropLife Asia (CLA), at ang American Seed Trade Association (ASTA) ay ang mga nauugnay na teknikal na kasosyo sa proyektong ito.
Ang Standards and Trade Development Facility (STDF) ay isang pandaigdigang pakikipagtulungan upang mapadali ang ligtas na kalakalan, na nag-aambag sa napapanatiling paglago ng ekonomiya, pagbabawas ng kahirapan at seguridad sa pagkain. Itinataguyod nito ang pinabuting kaligtasan sa pagkain, kapasidad sa kalusugan ng hayop at halaman sa mga umuunlad na bansa.
Ang APAARI ay isang membership-based, apolitical, multi-stakeholder, at inter-governmental na rehiyonal na organisasyon na nagpapagana ng sama-samang pagkilos upang mapabuti ang agri-food research at innovation system tungo sa isang mas napapanatiling rehiyon ng Asya-Pasipiko.# (Cathy Cruz)
