Kinondena ng mga Civil Society Organization (CSO) na binubuo ng mga pinunong medikal at manggagawa noong Martes (Dis. 17) ang zero appropriation para sa Philippine Health Insurance Corporation (PhilHealth) sa 2025 General Appropriations Act (GAA).
Sa isang press conference na tinawag na “Stop the Pig in the People’s Money”, sinabi ni Prof. Cielo Magno, dating Finance Undersecretary at Co-Convenor ng Wag Kang KuCorrupt, nagsimulang bumaba ang 2023 alokasyon para sa PhilHealth tulad ng P83.9 bilyon ngunit ang Kongreso ay naglaan lamang ng P79 bilyon at P69.81 bilyon na iminungkahi para sa 2025 at ang BiCam ay inilaan lamang zero na badyet.
Ang programang Medical Assistance for Indigent ay para sa patronage politics na ang interes ng mga pulitiko ay mas inuuna kaysa sa publiko. O para sa PhilHealth, – P10 B mula sa DepEd, – P50 B mula sa 4Ps. Mas dapat unahin ang interes ng publiko kaysa sa interes ng mga politiko.
Binanggit ni Magno na sina Senador Koko Pimentel at Raisa Hontiveros lamang ang bumoto laban sa 2025 GAA. “Ang budget na ito ay pro-politicians at anti-Filipino,” aniya at idinagdag na “ang edukasyon at kalusugan ay hindi priyoridad.”
Paliwanag pa ni Magno na 40% ng Sin Tax o P70 bilyon ang dapat na subsidy sa PhilHealth, na may orihinal panukalang P170 bilyon na mula sa P6,000 na premium ay ibinaba ito sa P5,000. “Ang mga partikular na batas ay hindi maaaring amyendahan ng GAA….Ang Universal Healthcare Law ay isang socialized program kung saan ang gobyerno ay may mandato na magbigay ng subsidyo sa kontribusyon ng mga mahihirap,” dagdad pa nya.
Sinabi ni Atty. Sonny Matula, Chairperson ng Nagkaisa Labor Coalition, nabanggit na ang kontribusyon ng mga empleyado sa PhilHealth ay tumaas ng 1% habang zero budget ang inilaan sa PhilHealth para sa 2025. Dapat sundin ni Pangulong Ferdinand R Marcos, Jr. ang sinabi ni dating Pangulong Ramon Magsaysay na ang mga kulang sa buhay ay dapat magkaroon ng higit sa batas.
“Kinukondena namin ang pagpapatibay ng National Expenditures Program para sa 2025 na naglaan ng zero budget para sa PhilHealth at karagdagang P18-bilyong badyet para sa Kongreso,” sabi ni Matula. “Sinusuportahan din namin ang pagsasampa ng kaso sa SC laban sa 2025 GAA,” dagdag niya.
Binanggit ni Matula na ang DPWH ay may P1.1 trilyong budget para sa 2025 habang ang DepEd ay mayroon lamang P800-bilyong budget. Karamihan umano sa mga gastusin sa administratibo ng PhilHealth ay nasa balikat ng mga direktang nag-aambag ng PhilHealth. “Ang Pangkalahatang Batas ay hindi maaaring magbago ng isang tiyak na batas,” sabi ni Matula.
Binigyang-diin ni Matula na gagamitin nilang argumento ang precedent SC ruling na nagsasabing kapag may dalawang magkasalungat na batas, mananaig ang batas na mas kapaki-pakinabang at makabubuti sa mga tao, kung at ang 2025 GAA ay nilagdaan bilang batas bago ang Araw ng Pasko.
Sinabi ni Dr. Juan Antonio Perez III, dating Undersecretary for Population and Development ng Commission on Population, at Universal Healthcare Collective, na gumastos ang PhilHealth ng P122 bilyon noong 2023. P193.58 bilyon para sa Konsullta package, Maternal package para sa P4.12 bilyon, Newborn package na may P1.61 bilyon para sa humigit-kumulang 1.4 milyong sanggol, Hemodialysis procedure sa P13.68 bilyon na P1 milyon para sa bawat Dialysis TB package na may P4 bilyon, bukod sa iba pa, o kabuuang P348 bilyon. Mahigit P100 bilyon ang nagastos noong nakaraang taon. Saan napunta ang pera ng PhilHealth o Sin Tax? Ang mga tagapagtaguyod ng Universal Healthcare ay nananawagan para sa pagpapanumbalik ng 25,348,952 na hindi direktang nag-aambag. Dapat unahin ang mga pangunahing serbisyo. Ilunsad ang pangunahing Healthcare o Konsulta.
Sinabi pa ni Perez na “kapag nalagdaan na ang 2025 GAA bilang batas, hihilingin namin sa Korte Suprema na maglabas ng pansamantalang restraining order at ibalik sa Senado ang iminungkahing 2025 GAA.” Ang zero budget para sa PhilHealth ay inilabas noong Universal Healthcare Law Day.
Mahigit 100 organisasyon at indibidwal, kabilang ang Philippine Medical Association, at iba pang organisasyon ang lumagda sa isang pahayag na kumundena sa aksyon ng Bicameral Conference Committee na nagpatibay ng zero budget para sa PhilHealth sa 2025 GAA.
Sinabi ni Dr. Hector Santos, Presidente ng 64,000-strong PMA, na ang mga doktor ay laban sa zero budget para sa PhilHealth para sa 2025 sa diwa na ang mga doktor ang nagpapatupad ng Universal Healthcare Law. 45% ay nasa serbisyo ng gobyerno at 55% ay nasa pribadong sektor.
Idinagdag ni Dr. Santos na naniniwala ang mga doktor na magbibigay sila ng serbisyong medikal at kalusugan dahil ang PhilHealth ang health insurer. Ang mga doktor ay tumatanggap ng Guarantee Letters (GL) sa pamamagitan ng MAI o AKAP, ngunit ang mga claim ay tinanggihan ng PhilHealth. Ang mga doktor ay handang magbigay ng serbisyong pangkalusugan sa pag-asang maaayos ng PhilHealth ang mga claim, ngunit kung magkakaroon ng zero budget para sa 2025, ang mga benepisyo para sa mga miyembro ng PhilHealth ay mas mababawasan. “Kami ang nagpapatupad ng mga serbisyong pangkalusugan para sa PhilHealth,” sabi ni Dr. Santos. “We are really supporting the program of Kalusugan para sa Lahat,” dagdag pa niya.#
