Sa loob ng mahabang panahon, naging bahagi na ng kulturang Pilipino ang paggamit ng mga halamang gamot bilang lunas sa karamdaman. Isa sa mga pinakakilalang halamang ito ay ang yerba buena, isang uri ng mint na karaniwang tumutubo sa mga bakuran at kabundukan. Ngunit sa likod ng simpleng anyo nito ay nakatago ang makapangyarihang kakayahan bilang isang epektibong gamot—ngayon, kinikilala na ito ng agham bilang potensyal na alternatibo sa mga synthetic na pampawala ng sakit.
Tradisyon at Siyensya, Magkaakbay sa Paggaling
Ang Mentha cordifolia Opiz, o yerba buena, ay matagal nang ginagamit ng mga Pilipino bilang natural na remedyo para sa sakit ng ulo, ngipin, pananakit ng kasu-kasuan, at dysmenorrhea. Sa pagnanais na palawakin pa ang gamit ng halamang ito, sinimulan ng National Integrated Research Program on Medicinal Plants (NIRPROMP) sa ilalim ng Institute of Herbal Medicine ng National Institutes of Health – UP Manila, ang masusing pag-aaral sa potensyal ng yerba buena bilang gamot sa mas malalang uri ng pananakit.
Pinamunuan ni Dr. Nelia C. Maramba at ng kanyang mga katuwang ang pagbuo ng isang analgesic tablet mula sa katas ng yerba buena. Sa tulong ng makabagong teknolohiya, natukoy nila ang compound na Menthalactone—ang pangunahing sangkap na responsable sa kakayahan ng halamang ito na magpawala ng sakit.
Subok na sa Klinika
Hindi lamang ito nanatili sa laboratoryo. Ang bagong formulasyong ito ay isinailalim sa mahigpit na clinical trials upang matukoy ang kaligtasan at bisa nito. Lumabas sa mga pag-aaral na ligtas gamitin ang yerba buena tablet sa mga pasyenteng sumailalim sa tuli, bunot ng ngipin, at panganganak. Sa katunayan, lumilitaw na nagsisimula itong umepekto sa loob lamang ng 30 minuto matapos inumin—isang malaking hakbang patungo sa abot-kaya at natural na pangangalaga sa kalusugan.
Handa Na Para sa Publiko
Matapos ang mga taon ng masusing pananaliksik at pag-develop, ang yerba buena tablet ay nasa Technology Readiness Level 9—ibig sabihin, ito ay handa na para i-komersyalisa. Ngayon, hinahanap ng mga mananaliksik ang mga pharmaceutical companies na handang tumanggap ng teknolohiya, at magsimulang mag-produce, gumawa, at magdistribute ng produktong tunay na gawang Pilipino.
Isang Hakbang Patungo sa Likas na Kalusugan
Sa panahon kung kailan muling bumabalik ang interes ng marami sa mga likas na lunas, ang tagumpay ng yerba buena bilang gamot na analgesic ay patunay ng kahalagahan ng pagsasanib ng tradisyonal na kaalaman at modernong agham. Hindi lamang nito pinapatunayan ang bisa ng halamang gamot, kundi pinapalakas rin nito ang paniniwala sa kakayahan ng mga Pilipinong siyentipiko na lumikha ng makabuluhang ambag sa larangan ng medisina.
Para sa karagdagang impormasyon, maaaring makipag-ugnayan kay:
Dr. Cecilia C. Maramba-Lazarte, MD, MScID, MScCT
Direktor, Institute of Herbal Medicine
National Institutes of Health, UP Manila
📧 ccm.lazarte@gmail.com#
