Isang Sanaysay batay sa mga Akda ni Vladimir Vernadsky
Ang Dalawang Yugto ng Planetang Daigdig
Ayon sa pantas na si Vladimir Vernadsky, ang ating planeta ay dumaan at patuloy na dumaraan sa isang malalim at makabuluhang ebolusyon. Ito ay hindi lamang usapin ng pagbabago ng anyo ng lupa o klima, kundi isang radikal na pagbabago sa kalikasan ng kapangyarihan at kamalayan na kumokontrol sa mga proseso nito. Inilarawan ni Vernadsky ang dalawang magkakasunod na yugto ng ating daigdig: ang Biosphere at ang Noosphere. Ang biosphere ay ang pambuong-daigdig na kalipunan ng lahat ng anyo ng buhay, isang dinamikong sistema kung saan ang mga organismo at kanilang kapaligiran ay patuloy na nag-uugnayan. Subalit, sa paglitaw at pagyabong ng tao, isang mas mataas na yugto ang nagsisimula: ang noosphere—ang “pambuong-daigdig na sakop ng kaisipan.”
Ang Biosphere: Ang Mundo ng Buhay na Bagay
Bago ang tao, ang planeta ay pinamumunuan ng biosphere. Dito, ang pangunahing puwersa na humuhubog sa kapaligiran ay ang “biogeochemical energy” ng mga organismo—ang kanilang kakayahang kumain, huminga, magparami, at baguhin ang kimika ng kanilang paligid. Ang buhay na bagay (living matter) ay hindi lamang basta naninirahan sa mundo; ito ay isang aktibong heolohikal na ahente na nagpapalipat-lipat ng mga atomo at elemento, tulad ng oxygen at carbon, sa isang malawakan at patuloy na siklo. Ginawa ng biosphere ang atmospera, ang mga karagatan, at ang ibabaw ng lupa na ating kinagisnan. Para kay Vernadsky, ang buhay ay isang pangunahing batas ng kalikasan, isang puwersang walang katapusan at likas sa istruktura ng planeta.
Ang Pagsilang ng Noosphere: Ang Pag-ahon ng Kaisipan bilang Heolohikal na Puwersa
Ang pagdating ng tao ay nagmarka ng isang rebolusyon. Sa pamamagitan ng kanyang kakayahang mag-isip at maglikha, ang tao ay hindi na lamang bahagi ng biosphere; nagsimula siyang baguhin ito nang may kamalayan. Tinawag ni Vernadsky ang bagong yugtong ito na noosphere, mula sa salitang Griyego na nous (isip o kaisipan).
Ang pagtuklas at paggamit ng apoy ang unang malaking hakbang patungo sa noosphere. Dito, unang nakontrol ng isang organismo—ang tao—ang isang puwersa ng kalikasan. Sinundan ito ng pagtuklas ng agrikultura at pag-aalaga ng hayop, na nagpahintulot sa tao na lumikha ng kanyang sariling pagkain at hindi na umasa lamang sa pangangaso at pag-iipon. Ang mga tuklas na ito ay nagpalago ng isang bagong uri ng enerhiya: ang “cultural biogeochemical energy”—ang kapangyarihan ng sibilisasyong pantao na baguhin ang mundo sa pamamagitan ng teknolohiya, agham, at organisadong paggawa.
Ang Papel ng Agham at Teknolohiya sa Pagbuo ng Noosphere
Para kay Vernadsky, ang tunay na motor sa pag-usad ng noosphere ay ang paglago ng siyentipikong kaalaman. Mula sa pagsulat at kalendaryo, hanggang sa paggamit ng bakal at singaw, at sa wakas ay ang pagkontrol sa kuryente at enerhiyang nukleyar, ang bawat pag-unlad ay nagpapataas ng kapangyarihan ng tao na mamahala sa kanyang kapaligiran. Ito ay isang “elemental geological process”—isang natural at di-mapipigilang pag-usad ng kasaysayan ng planeta. Ang agham, bilang “planetary phenomenon,” ay naging instrumento upang maunawaan at direktang idirekta ang mga proseso ng biosphere.
Optimismo at Pananagutan sa Noosphere
Bagama’t kinikilala ni Vernadsky ang mga paghihirap at barbarismo na dinanas ng sangkatauhan (digmaan, gutom, sakit), nanatili siyang lubos na optimistiko. Naniniwala siya na ang pag-unlad ng noosphere ay magdudulot ng isang mas makatwiran at organisadong mundo. Nakita niya ang mga senyales nito: ang pagdami ng populasyon, ang paglawak ng komunikasyon, ang pagkakaisa ng mga kultura, at ang unti-unting pagtugon sa mga problema tulad ng gutom at kawalan. Para sa kanya, ang tunguhin ng kasaysayan ay patungo sa isang pandaigdigang sibilisasyon kung saan ang kapangyarihan ng tao at ang kapakanan ng lahat ay magkakasundo.
Ang Tao bilang Konseho ng Daigdig
Ang konsepto ni Vernadsky ng pagbabago mula sa biosphere tungo sa noosphere ay higit pa sa isang teoryang pang-agham; ito ay isang malalim na pilosopikal na pananaw sa ating papel sa sansinukob. Hindi na tayo mga passive na naninirahan sa isang mundo na hindi natin kontrolado. Tayo ay naging mga aktibong tagalikha, mga arkitekto ng ating kapaligiran at ng ating kinabukasan. Ang hamon ng noosphere ay hindi lamang ang paggamit ng ating kapangyarihan, kundi ang paggamit nito nang may karunungan at pananagutan. Sa yugto ng noosphere, ang sangkatauhan ay nagiging, sa esensya, ang nag-iisip at kumikilos na kamalayan ng planeta mismo.#
