Kinondena ng mga lider mula sa labor groups, medical society at civil society ang zero budget ng Philippine Health Insurance Corporation (PhilHealth) na inaprubahan ng Bicameral Conference Committee (Bicam) kaya hinihimok ang Executive branch na pakinggan ang panawagan ng mamamayang Pilipino na agad I-veto ang General Appropriations Act (GAA) para sa taon ng pananalapi 2025.
Napansin ng grupo na ang paglalaan ng mga pondo sa ilalim ng GAA para sa 2025 ay isang malaking paglabag sa batas ng sin tax, na naglalaan ng 80% ng 50% ng excise tax collection mula sa tabako at matatamis na inumin, sa PhilHealth para sa pagpapatupad ng Universal Health Care ( UHC) Batas.
“Ang 2025 budget ay ang pinaka-corrupt na budget sa kasaysayan. Hindi lamang tanggalin ang pondo ng Philhealth kundi ang pondo ay inilipat sa patronage-driven na mga programa tulad ng Ayuda sa Kapos ang Kita (AKAP) program at ang Medical Assistance for Indigent and Financially Incapacitated Patients (MAIFIP) program, na nagpapahina sa mga institusyonal na programang panlipunan na nilayon upang pagaanin ang mga pasanin ng mamamayang Pilipino. Ang 2025 budget ay malinaw na anti-people,” ani Prof. Cielo Magno, dating Undersecretary ng Department of Finance.
Mariing ding binitawan ni dating DOF Usec Cielo Magno na responsibilidad ng Pangulo ang mga nangyayari sa Philhealth, dapat tanggalin si Emmanuel R. Ledesma, Jr. kasama ang kanyang mga Board tulad ni DOH Secretary Teodoro J. Herbosa. Aniya, bakit ang taumbayan ang paparusahan sa pamamagitan ng pagtanggal ng pondo ng pamahalaan sa Philhealth gayong ito ay mga premium na ibinayad ng mga miyembro at employer.
Iginiit ng sektor ng manggagawa na ang badyet na inaprubahan ng Bicam ay nagbibigay ng mabigat na pasanin sa mga manggagawa, dahil inaasahang sasakupin ng kanilang mga premium ang mga hindi direktang nag-aambag, na ang mga premium na ipinag-uutos na bayaran sa pamamagitan ng sin tax ay hindi na mapopondohan.
“Ang defunding ng PhilHealth ay taliwas sa mandato ng Universal Healthcare Act. Sa kasalukuyan ang ating mga manggagawa at ang kanilang mga kumpanya na ang umaako sa health premiums ng PhilHealth at ang mga premium na ito ay hindi pa sapat upang maisakatuparan ang mga adhikain ng UHC Act,” ani Atty. Sonny Matula, Chairperson ng Nagkaisa Labor Coalition.
Ayon naman kay Dr. Hector Santos, Pangulo ng Philippine Medical Association (PMA), na ang mga doktor ay nagbabanta na humiwalay sa PhilHealth dahil sa zero-funding dahil pangamba na ang mga naantalang pagbabayad mula sa PhilHealth ay maaaring maging mas matagal.
“Ang zero budget ng PhilHealth ay maaaring mag-udyok sa mga healthcare provider na humiwalay sa state insurer na maaaring magpalala sa pasanin sa kalusugan ng mga Pilipino. Ito ay isang seryosong banta,” sabi ni Dr. Santos.
Nananawagan ang lumalaking koalisyon kay Pangulong Ferdinand Marcos Jr. na pakinggan ang malawakang pagsalungat sa badyet ng FY 2025 at tanggihan ang GAA. Dagdag pa rito, nananawagan sila para sa agarang reporma ng PhilHealth at binibigyang-diin na tungkulin ng gobyerno na unahin ang kalusugan ng mga tao. Binanggit ng grupo na sakaling maaprubahan ng Pangulo ang budget na ito, wala silang ibang magagawa kundi ang gumawa ng legal na aksyon laban sa budget sa Korte Suprema.#
