Idinaos ng Department of Science and Technology (DOST) ang ikalawang bahagi ng” Call for Proposals 2025 campaign” nito sa Acacia Hotel sa Alabang ngayong araw para hikayatin ang mga mananaliksik sa pag-avail ng research and development (R&D) funding. Dinaluhan ito ng mga miyembro mula sa industriya, akademya, ahensya ng gobyerno, komunidad, at asosasyon upang ibahagi ang kanilang mga ideya at suportahan ang kapaligiran ng pagbabago ng bansa.
“Anticipating future changes and laying out strategic investments for innovation are key factors to national progress.”, “We believe R&D output creates the foundation for our country’s continuous development. The proposals submitted today may be the next inspiring initiative towards a better future for the Philippines,” ayon kay DOST Secretary Renato U. Solidum, Jr.
Sa loob ng maraming taon, namuhunan ang DOST sa mga programang may mataas na epekto at napapanatiling mahalaga sa pagtugon sa mga pambansang alalahanin. Ito ay nakahanay sa mga priyoridad ng pananaliksik kasama ang apat na pangunahing mga paksa: pagsulong ng kapakanan ng tao, paglikha ng yaman, proteksyon ng yaman, at pagpapanatili.
Isa sa pinondohan na R&D projects bilang pagsuporta sa paglaban ng bansa sa Coronavirus disease 2019 (COVID-19) ay ang pag-aaral na pinangunahan ni Dr. Benedict Maralit ng Philippine Genome Center (PGC) na may kaugnayan sa biosurveillance o pagsubaybay sa mga kaso ng COVID-19 sa pamamagitan ng buong genome sequencing ng virus mula sa mga pasyente. Ang proyektong ito ay naglalayong gumamit ng genomic epidemiology perspective upang subaybayan ang virus at bumuo ng mas malalim na pag-unawa sa mga katangian nito.
Noon pang 2012, ang DOST sa pamamagitan ng Philippine Council for Health Research and Development (PCHRD) ay namuhunan ng mahigit 900 milyong piso sa pananaliksik ng Omics para sa kalusugan. Ginamit ang pondong ito para sa mga programa sa human multi-omics research na natukoy ang mga posibleng genetic marker sa mga Pilipinong nauugnay sa mga non-communicable disease tulad ng hypertension, stroke, diabetes at atake sa puso.
Ang pamumuhunan na ito ay nagbigay-daan din sa pagtatatag ng PGC hindi lamang sa Luzon kundi pati na rin sa mga satellite facility nito sa Visayas at Mindanao, at ang paglulunsad ng Clinical Genomics Laboratory, na ang mga serbisyo ay nangunguna sa pagtugon at genomic biosurveillance sa panahon ng taas ng pandemic.
Sa pagtaas ng presyo ng langis at negatibong epekto ng global warming, nagbuhos ng pondo ang DOST sa E-mobility program na sumuporta sa pagpapakuryente ng sistema ng transportasyon. Nagdulot ito ng pagbuo ng mga e-trike, e-boats, at conversion ng mga tricycle sa bansa.
Sa Philippine Council for Industry, Energy and Emerging Technology Research and Development, nabuo ang isang buong ecosystem ng isang electric transport na kinabibilangan din ng mga charger para sa mga de-kuryenteng sasakyan, mga pananaliksik sa imbakan, pati na rin ang mga bahagi na maaaring lokal na gawa para sa pagpapanatili ng itong mga bagong sasakyan.
Itinuloy ng Philippine Council for Agriculture, Aquatic, and Natural Resources Research and Development (PCAARRD) ng DOST ang Industry Strategic S&T Programs (ISPs) nito sa Sektor ng agrikultura, tubig, at likas na yaman (AANR). Binansagan ng konseho ang mga inisyatiba at output nito bilang GALING, isang acronym para sa Good Agri-aqua Livelihood Initiatives patungo sa National Goals. Noong 2016-2022, pinondohan ng konseho ang mga programa at proyekto na humantong sa mga makabuluhang natuklasan sa genomics, biotechnology, nanotechnology, at matalinong pagsasaka. Bukod dito, binanggit din ng PCAARRD ang mahahalagang milestone sa socioeconomics kabilang ang impact assessment at policy, gayundin sa paglipat at promosyon ng teknolohiya.
Noong Agosto 2015, pinasimulan ng National Research Council of the Philippines ang unang komprehensibong programa ng pananaliksik sa bansa para sa Lake Lanao, ang pangalawang pinakamalaking lawa sa bansa. Anim na proyekto ang pinondohan para sa isang komprehensibong pag-aaral ng pisikal, kemikal, biyolohikal, socioeconomic, at politikal na epekto ng lawa. Ang mga proyekto ay isinagawa ng mga miyembro ng NRCP mula sa Mindanao State University-Institute of Technology (MSU) at MSU-Marawi upang iligtas ang lawa mula sa pagkasira dulot ng mga gawain ng tao. Ang mga resulta ng proyekto ay nagbigay ng mahalagang baseline data para sa hinaharap na pananaliksik at mga rekomendasyon para sa holistic na pag-iingat ng lawa, na nagbibigay ng 70% ng mga pangangailangan ng kuryente ng Mindanao. Ang inisyatiba na ito ay panawagan ng Konseho para sa SAKLAW (Sustainable Communities), isang priority area sa ilalim ng National Integrated Basic Research Agenda (NIBRA), na sumusuporta sa proteksyon at pagpapanatili ng mga lawa ng Pilipinas.
Ilan sa mga prayoridad na lugar para sa Industriya, Enerhiya at Umuusbong na Teknolohiya, kasama ang enerhiya; konstruksiyon; mga kagamitan; transportasyon; pagkain; proseso; pagmimina at mineral; metal at engineering; advanced na materyales at nanotechnology. Ilang Health Research and Development, ang mga priority area ay Drug Discovery & Development (Tuklas Lunas®), functional foods, nutrisyon at kaligtasan, mga umuusbong at umuusbong na sakit, OMIC na teknolohiya para sa kalusugan, diagnostics, biomedical engineering para sa kalusugan, digital at frontier na teknolohiya para sa kalusugan. Para sa agrikultura, ang mga priority research area sa mga pananim ay kinabibilangan ng mangga, kape, at tubo. Naghahanap din ang DOST ng mga proyektong R&D sa pamamahala ng mahahalagang ekonomiya na umuusbong na mga peste at pagpapahusay ng mapagkukunan ng mga feed ng hayop.
“From health innovations, nutrition, agricultural and aquatic breakthroughs, to technologies that will support our industry, most specially the MSMEs, R&D promotes excellence and provides the potential to elevate our country’s status and encourage economic growth,” saad DOST Undersecretary for R&D Leah J. Buendia. “We hope that through this Call Conference, we may again fund the next big milestone in supporting our country’s socio-economic goals,” dagdag pa ni Buendia.
Ang panahon ng pagsusumite ay mula Marso 1 hanggang Mayo 31, 2023. Maaaring bisitahin ng mga interesadong partido ang DOST Project Management Information System (DPMIS) sa website na -https://dpmis.dost.gov.ph/ # (Cathy Cruz)
