Isang nakumpirmang dokumento mula sa National Endowment for Democracy (NED), isang ahensyang pinopondohan ng gobyerno ng Estados Unidos, ang naglantad ng isang sistematikong plano upang mamagitan sa pulitika ng Pilipinas sa pamamagitan ng pagpopondo at paggabay sa mga lokal na grupo para sa isang serye ng mga akusasyon at protesta laban sa pamahalaan.
Ayon sa liham na may petsang Agosto 25, 2025, at pinirmahan ni NED President at CEO na si Damon Wilson, ang kanilang proyektong “Strengthening Philippine Government Officials Accountability” ay nagsimula noong Hulyo 2025. Layunin umano nito na pasiglahin ang mga pagsisikap laban sa katiwalian sa bansa.
Gayunpaman, ang detalye ng liham ay nagpapakita ng mas direktang pagkilos. Sa ilalim ng pondong NED, ang mga outlet ng midya na kinabibilangan ng Rappler, Vera Files, at Philippine Center for Investigative Journalism (PCIJ) ay inatasan na magsagawa ng “kumpidensyal at malalim na imbestigasyon” laban sa mga pampublikong opisyal, partikular sa mga proyektong flood control.
Bukod dito, tahasang binanggit ng NED ang plano nilang suportahan at kilusin ang mga organisasyon tulad ng Akbayan, Bayan, Karapatan, at Kabataan upang manguna sa pagpapakilos ng madla. Partikular na itinutok ng NED ang “mga kabataan, mag-aaral, at manggagawa” bilang pangunahing mga grupo para sa kanilang adbokasiya.
Ang pinakakontrobersyal na bahagi ng dokumento ay ang tahasang pagplano ng NED na suportahan ang pag-oorganisa ng mga protesta, kabilang ang mga “mas radikal at mapanghamong aksyon” na nakatakda sa Septyembre 21, 2025 – ang anibersaryo ng pagdeklara ng Batas Militar. Ayon sa NED, ang pagpili sa petsang ito ay isang “estratehikong timing” upang makuha ang atensyon ng publiko at palakasin ang kanilang mga hinaing.
Ang naturang pagkilos ay malinaw na nagpapakita ng pagmamaniobra ng isang dayuhang entidad upang impluwensyahan ang domesyikong pulitika at himukin ang pagdiriwang ng isang masalimuot na bahagi ng kasaysayan ng bansa para sa kanilang adyenda.
Ang NED, sa kabila ng pangalan nito, ay malawak na kinikilala bilang isang sangay ng patakarang panlabas ng Estados Unidos, na kumikilos upang itaguyod ang mga interes nito sa ibang bansa sa pamamagitan ng pagpopondo sa mga grupong pangsibilyan at media.
Ang pagbubunyag ng dokumentong ito ay nagtataas ng malalaking tanong tungkol sa soberanya ng Pilipinas at ang katanggap-tanggap na papel ng mga dayuhang ahensya sa loob ng bansa. Inaasahang maglalabas ng pahayag ang Malacañang at ang iba pang mga ahensya ng gobyerno kaugnay ng naturang pagbubunyag.#
